Forum: depresja, smutek, leczenie, inne ...

kokolinka486

Dystymia jest chorobą trudną do diagnozy i dawniej opisywana była pod wieloma nazwami, takimi jak depresja nerwicowa, nerwica depresyjna, depresja lękowa przewlekła czy depresyjne zaburzenie osobowości.
Obecnie zaliczana jest do zaburzeń afektywnych jednobiegunowych. Najczęściej opisuje się ją jako przewlekłe i uporczywe obniżenie nastroju o niewielkim nasileniu, które nie osiąga stopnia nasilenia epizodu depresyjnego.

Obraz choroby

Jedno z kryterium mówi o tym, że dystymię rozpoznaje się wtedy, gdy w fazie depresji występują przynajmniej dwa spośród sześciu następujących objawów:

1) Brak apetytu lub nadmierne łaknienie

2) Zaburzenia snu

3) Zmęczenie, obniżony poziom energii

4) Niskie poczucie własnej wartości

5) Trudności z koncentracją i/lub podejmowaniem decyzji

6) Poczucie beznadziejności

Ponadto podkreśla się, że bezustannie obniżony nastrój musi utrzymywać się przez większości dni w okresie czasu nie mniejszym niż dwa lata (Carson, Butcher, Mineka, 2003, s. 327).

Według X Rewizji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-X rozpoznanie dystymii opiera się na następujących kryteriach:

A. Stałe lub nawracające obniżenie nastroju trwające co najmniej 2 lata

B. Żaden, albo prawie żaden z obecnych w tym czasie epizodów depresji nie jest na tyle ciężki by spełniać kryteria lekkiego epizodu depresyjnego

C. Występowanie co najmniej trzech spośród następujących objawów: spadek energii i/lub aktywności, zaburzenia snu, mała wiara w siebie i poczucie niedostosowania, zaburzenia koncentracji, płaczliwość, spadek zainteresowania seksem, poczucie bezradności i zmartwienia, pesymizm dotyczący przyszłości lub nadmierne rozpamiętywanie przeszłości, wycofanie społeczne, zmniejszona rozmowność (Nitka- Siemińska i wsp. 2005, s. 41).

Epidemiologia

Częstości występowania dystymii w populacji szacuje się na 3-5%, z czego większą część stanowią kobiety- wykazują one co najmniej dwukrotną przewagę (Nitka- Siemińska i wsp. 2005, s. 40). Zaburzenie to najczęściej pojawia się we wczesnej młodości (wieku adolescencji lub nawet w dzieciństwie), jednak dość często występuje także w populacji ludzi starszych (Sęk, 2007, s. 106).

Etiologia

Przyczyny zaburzeń dystymicznych do tej pory nie są zupełnie jasne. Mówi się o ich powinowactwie do biologicznie uwarunkowanych zaburzeń afektywnych, jak również
o nerwicowym podłożu dystymii związanym z rozmaitymi wydarzeniami życiowymi, także
z dzieciństwa, oraz brakiem satysfakcjonujących relacji interpersonalnych (Pużyński, 2001, s. 281).

Początek choroby i przebieg

Początek choroby jest trudno uchwytny i na ogół nie poprzedza go żadne specyficzne wydarzenie lub okoliczność mogąca wpłynąć na jej rozwój (Carson, Butcher, Mineka, 2003, s. 327). Charakterystyczne dla osób cierpiących na dystymię jest to, że nie „rażą oni psychopatologią” i często funkcjonują pozornie „normalnie”. Mogą pracować, czasem zakładają rodziny. Są w stanie wypełniać codzienne obowiązki, choć przychodzi im to z trudem (Sęk, 2007, s. 106). W sferze swoich psychologicznych przeżyć nieustannie muszą się zmagać z powracającym poczuciem bezsensu oraz braku zadowolenia i radości. Behawioralne skutki takich przeżyć, objawiające się np. pesymistycznym stylem bycia czy skłonnością do wycofania, mogą być powszechnie odbierane w kategoriach „melancholijnej, samotniczej natury”, a nie zaburzenia psychicznego. Podkreślić należy, że złe samopoczucie w przebiegu zaburzenia wykazuje dużą zmienność i często zależne jest od bieżących wydarzeń (Pużyński, 2001, s. 281). Nierzadkie są również dobowe wahania nastroju oraz pojawianie się uczucia uogólnionego lęku (Nitka- Siemińska, 2005, s. 41). Istotny jest fakt, że przewlekły charakter dystymii ma bardzo niekorzystny wpływ na funkcjonowanie na większości życiowych płaszczyzn. Istnieją dane, które mówią o poważnych problemach
z wchodzeniem pacjentów dystymicznych w bliskie relacje intymne, co objawia się tym, że często pozostają one osobami samotnymi, które nie zawarły małżeństwa (Nitka- Siemińska, 2005, s. 42). Uporczywość objawów takich jak obniżony nastój, anhedonia, chroniczne zmęczenie, podwyższone napięcie, brak szybkiej i satysfakcjonującej poprawy dają niepewne rokowania, a czasem nawet ryzyko pojawienia się myśli i prób samobójczych (Pużyński, 2001, s. 281).

Problemy diagnostyczne

Rozmytość objawów dystymicznych jest jednym z podstawowych problemów diagnostycznych tej jednostki chorobowej. Przewlekły charakter dystymii, która może trwać wiele lat, a nawet całe życie, niektórych badaczy skłania do stwierdzenia, że taki styl funkcjonowania jest częścią osobowości chorego. Przemawia to za faktem uznania jej za zaburzenie osobowości. Nie jest to niczym nowym, gdyż termin „osobowość depresyjna” funkcjonuje w psychologii klinicznej od dawna. Obecnie jednak, jak wspomniano wcześniej, używając terminu ‘dystymia’- mówimy o jednostce zaliczanej do zaburzeń afektywnych. Innym problemem jest obecność objawów dystymicznych w przebiegu innych schorzeń, bowiem bardzo często mogą one wtórnie towarzyszyć innym przewlekłym chorobom psychicznym, neurologicznym, reumatycznym czy uzależnieniom (Nitka- Siemińska i wsp., 2005, s. 41). Dość często rozpoznaje się zjawisko tzw. „podwójnej depresji”, które polega na występowaniu zarówno dystymii, jak również epizodów depresji w czasie jej trwania (Nitka- Siemińska i wsp., 2005, s. 42).

Leczenie

W leczeniu dystymii stosuje się zarówno psychoterapię jak i farmakoterapię.

Niektóre dane donoszą, że najskuteczniejszą formą psychoterapii w leczeniu tego zaburzenia są terapie: poznawcza oraz interpersonalna.

Jeśli chodzi o leczenie farmakologiczne to stosowane są leki antydepresyjne m. in. selektywne i nieselektywne inhibitory monoaminooksydazy, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne czy popularne w ostatnich latach leki z grupy SSRI (inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny). Dowiedziono również skuteczności niektórych neuroleptyków np. sulpirydu w leczeniu tego zaburzenia (Nitka- Siemińska i wsp. 2005, s. 42).

Małgorzata Benera *

*źródło : [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych]